In gesprek met … Sabine Uitslag
“In gesprek met”
In deze editie van ‘In gesprek met’… een gesprek met Sabine Uitslag, voormalig
lid van de Tweede Kamer.
Wie is Sabine?
Sabine is haar loopbaan begonnen als verpleegkundige, daar ligt nog altijd haar hart. Ze heeft een groot hart voor mensen die kwetsbaar zijn, dit is waar Sabine en Lizzy elkaar in vinden. Sabine kiest ervoor de wereld een stukje beter en fijner te maken, voor iedereen. Dat is een belangrijke waarde.
Na haar HBO-V-opleiding dacht ze: “is dit het nu?” Ze miste diepgang en afwisseling. Ze is nieuwsgierig van aard en wil graag het verschil kunnen maken en weten waarom iets werkt zoals het werkt. Daarom is ze na haar opleiding verpleegkunde gezondheidswetenschappen gaan studeren. Toen zij daar aan het wachten was op de Delphi-uitkomsten (3 maanden is lang), wilde ze toch ook echt aan de slag. Ze is toen als docent bij de opleiding verpleegkunde aan de slag gegaan, was actief als oproepverpleegkundige en studeerde nog gezondheidswetenschappen. Dit was voor haar de gouden driehoek: praktijk, onderzoek/wetenschap en onderwijs. Dit waren toentertijd (30 jaar geleden) namelijk werelden die mijlenver uit elkaar lagen en zij zag een mooie rol in de verbinding. Ze was toen al een verbindingsofficier door deze werelden bij elkaar te brengen. Dat verbinden is een rode draad in Sabine haar leven. Wederom een raakvlak!
Op de werkvloer had Sabine een ‘broertje dood’ aan klagen, zij noemt dit zelfs een epidemie in de organisatie als er veel wordt geklaagd. Wanneer je klaagt, kom je niet veel verder. Veel beter kom je in actie en doe je er wat mee. Sabine haar motto ‘Practice what you preach’ zette ze om in daden. “Als ik vind dat er veranderingen nodig zijn in het werkveld, moet ik dat zelf ook doen.” Dus bedacht ze waar kan ik dit het beste doen? Daar waar de wetten worden gemaakt.
Tussendoor werd zij door V&VN benaderd voor een high potentials project. Zij hadden het idee opgevat om verpleegkundigen op bepaalde posities te positioneren zodat zij daadwerkelijk het verschil konden maken en hen ook te begeleiden in hun ontwikkeling.
Tweede Kamer
Sabine heeft destijds een fractiebegeleidingscommissie opgericht voor verpleegkundigen en verzorgenden en deze geïntroduceerd in de fractie van het CDA in de Tweede Kamer. Met als doel om de praktijk onderdeel te maken of in ieder geval dichterbij het politieke debat te brengen. “Er wordt zo veel gepraat over de zorg door mensen die er weinig verstand van hebben”. De commissie wordt tot op de dag van vandaag als vraagbaak gebruikt en bij het toetsen van besluiten. Sabine was voorstander van zo min mogelijk wetten maken. Zij gelooft niet in de markt, niet in Marx maar wel in de kracht van de maatschappij. Daar moeten we het met elkaar doen en we moeten elkaar opzoeken.
Ondertussen was Sabine directeur geworden en actief geweest bij verschillende organisaties. En toen belde Ab Klink of zij voor 3 dagen per week bij het Wetenschappelijke Instituut voor het CDA wilde komen werken. Hier heeft zij zich beziggehouden met duurzaamheid: duurzame energie, duurzaam met elkaar omgaan, maar ook duurzame samenleving & zorg.
Binnen de kamer heeft Sabine zich met diverse onderwerpen mogen bezighouden waaronder de wetswijziging over het 18+ alcohol drinken, maar heeft zij ook Tour de nurse op mogen zetten waarin zij praatte met verpleegkundigen en verzorgenden en niet met bestuurders om te kijken wat zij nodig hebben om hun werk goed uit te kunnen voeren.
Sabine heeft in de Tweede Kamer 3 kabinetten in 5 jaar tijd meegemaakt. Zij besloot niet mee te gaan voor de volgende verkiezingen, vooral omdat zij het ‘met voeten in de klei staan’ erg miste. Ze is toen bestuurder van de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten geworden. Van daaruit heeft zij ook haar eigen onderneming opgezet. Sabine heeft in haar laatste speech voor haar fractie gepleit voor een minister van welzijn en geluk. Een oproep voor meer balans tussen de materie en de mens. Wederom een raakvlak!
Wat voor Sabine belangrijk is, is om zaken concreet te maken in de praktijk. Zo komt o.a. de Dag van het werkplezier uit de koker van Sabine. Vindt zij het begeleiden van bestuurders en regionaal werkgeverschap zeer belangrijk en kan zij makkelijk schakelen van macro (VWS) tot micro (mensen in de praktijk). Door goed uit te zoomen, zie je het hele veld voor je verschijnen waardoor je heel goed de kansen en uitdagingen kunt zien.
Theaterstuk ‘dansen met de dood’
De grote zoektocht van Sabine is om mensen daadwerkelijk te raken en een positieve beweging op gang te brengen waar we verder mee komen. Door alle hobby’s (ze zingt al meer dan 20 jaar in een rockband) en guilty pleasures aan elkaar te verbinden, is Sabine inmiddels haar eigen theaterproductiebedrijf begonnen waarbij ze met ‘Waardenladers’ de kernwaarden van organisaties laden met anekdotes en verhalen om mensen te raken in hun ziel en de beweging en het verschil gezamenlijk te kunnen maken. Mensen zijn de oplossing, niet het probleem. Om die mensen met elkaar te verbinden, maakt ze nu 4,5 jaar theater met een lach en een traan en veel muziek. Met dit recept gaan mensen aan en kunnen ze verantwoordelijkheid voelen.
De link met palliatieve netwerken is gemaakt in Noord-Holland Noord waar Sabine, Yvette Goudsblom en José van het Hert, ontmoette. Zij wilde alles wat zij hadden opgehaald bij ZonMW aan waardevolle inzichten overbrengen aan het netwerk, maar niet door de geijkte presentaties waarna mensen naar huis gaan “pak een glas, doe een plas en alles bleef zoals het was….”. Het idee ontstond om het via theater over te brengen.
Bij de productie trekken ze maanden op met het netwerk waar verhalen worden opgehaald. Deze verhalen worden bij elkaar gebracht. Vervolgens wordt daar een opmaat en heel herkenbare theatervoorstelling van gemaakt. Door het aan te passen op de netwerken worden er in iedere regio andere elementen toegevoegd waardoor mensen zich herkennen. Het wordt ‘hun’ theatershow.
De productie heet “dansen met de dood”. Inmiddels zijn er 3.500 mensen bereikt met dit stuk. Het mooiste compliment dat ik heb ontvangen: ‘ik heb gehuild, ik werd echt geraakt maar ook gehuild van het lachen’. Dan is het ons gelukt een mooie balans te vinden tussen vreugde en verdriet; net als in het echte leven.
Inmiddels voeren we de productie uit bij veel regionale netwerken, waar ieder netwerk weer zijn eigen kleur heeft en we alle inzichten en ervaringen weer meenemen. Zo ontstaat een rijk en warm stuk welke gevoed wordt door echte verhalen van echte mensen. En op deze manier worden ook de ZonMW adviezen doordrenkt met menselijkheid. Het theaterstuk begint met ‘laat de dood alsjeblieft iets van mensen blijven. Niet vervat in enkel een ‘doods’ protocol. Laat de dood ook de moeilijkheid en kwetsbaarheid hebben’. Want dat hoort ook bij het leven.
Het stuk is niet alleen voor mensen die werkzaam zijn in de palliatieve zorg, maar voor iedereen. Het doel van de theatershow is om de dood bespreekbaar te maken; in professioneel opzicht maar bovenal als ‘gewoon’ mens.
De mens wordt geïntroduceerd op het podium, ‘zie mij als mens’. Die mens krijgt te horen dat hij ziek is, deze mens gaat ook dood tijdens de 90 minuten durende voorstelling. Ze nemen de hele lijn mee in het stuk. Daarna is er oog voor de nabestaanden. Volgens de bezoekers is het niet te confronterend, maar juist heel louterend. Het is een gesprek met de dood, nog één laatste wals.
Werkplezier en werkgeluk
Naast het theaterstuk geeft Sabine ook nog veelal interactieve lezingen (liefst met muziek) over werkplezier en werkgeluk waarin ze de ballon van werkgeluk ook letterlijk doorprikt. Werkplezier en werkgeluk kunnen bestaan bij de gratie van ongeluk. Alles in het leven is balans en balanceren, niets staat vast. Ook hiervoor heeft zij een theaterstuk.
‘We lijden in Nederland aan fragmentisme’, zo stelt Sabine. We zijn de verbinding met elkaar kwijt. Hoe mooi zou het zijn weer verbinding te kunnen maken met jezelf, met de ander, met je team, je organisatie en de samenleving. In deze theatervoorstelling slaan de Waardenladers denkbeeldige visdraadjes tussen verschillende onderdelen van onze samenleving of organisaties om deze vervolgens weer ‘bij elkaar trekken’.
Ambitie
Sabine heeft in een droom een driehoek gezien van ‘anders kijken, anders denken, anders doen’. Dit is haar mantra geworden. Ze wil graag een kleine schakel zijn in een grotere beweging om mensen anders te laten kijken, te laten denken en te laten doen. Want je kan pas anders doen als je anders denkt en dat begint bij anders kijken.
Anders kijken: Van nature zijn mensen geen innovatieve wezens. We worden pas innovatief als we ons openstellen voor het perspectief van de ander. Theater komt van het Griekse ‘theatron’ wat staat voor plaatsbepaling en kijken; het nodigt je uit het ook eens vanuit een andere hoek te bekijken. Het andere perspectief!
Wat Sabine wil bewerkstelligen met haar producties is dat mensen zich, wanneer ze in een comfortabele theaterstoel naar een productie kijken, bedenken wat zij ervan vinden. ‘Als ik hem of haar zou zijn, wat betekent dat dan? Waarom doe ik de dingen die ik doe’ ‘Een moment van pure reflectie op het eigen handelen en denken. De muziek opent de weg naar het hart en met het spel proberen we de ziel te beroeren. Iedereen pakt dat eruit wat op dat moment past. Je hoeft er niets van te vinden en dat vind ik zo fijn aan het middel ‘theater’’, zegt Sabine.
Anders denken: Momenteel stelt Sabine zich open voor de filosofie, omdat ze haar manier van denken wil oprekken. Kunnen wij leven in de onzekerheid van het niet zeker weten? Sabine vindt mensen die denken het zeker te weten een beetje eng. Ze gelooft namelijk niet in ‘zeker weten’. Een fixed mind gaat geen verandering brengen en heeft geen toekomst als je het haar vraagt.
Anders doen: Als je ziet dat de wereld groter is, dan heb je minder handelingsverlegenheid waardoor je tools kunt pakken om het anders te doen.
Sabine hoopt met de theatershow ‘Dansen met de dood’ en haar geweldige team door heel Nederland te trekken en mensen aan te zetten tot ‘anders kijken, anders denken en anders doen’ inzake de dood.
Het is toch doodgewoon er met elkaar over te praten!
