In mijn persoonlijke leven is geloof in het goede van de mens een thema maar ook in mijn werkende leven komt dit thema regelmatig terug. Hoog tijd dus om “de meeste mensen deugen” van Rutger Bregman te lezen. 

Bregman wordt in veel recensies neergezet als een heilsprofeet die probeert ons van ons cynisme te bevrijden. Hier ben ik het gedeeltelijk wel mee eens. Hij doet dit aan de hand van een inhoudelijke maar ook persoonlijke zoektocht. Het resulteert in een boek met veel feiten en argumenten. Die in een voor mij prettige schrijfstijl zijn opgeschreven. En ja, hij gaat af en toe wat kort door de bocht en hij zet de lezer soms in de hoek van onwetende. Maar in mijn geval was dat goed want van veel experimenten en wetenschappelijk onderzoek had ik nog nooit gehoord. Ik heb van begin tot einde van het boek genoten. Het mooie weer speelde ook een rol 🙂

Twijfel
Hoe incidenten een eigen leven kunnen gaan leiden en daarmee verworden tot de norm heb ik vaker gezien. Ik vond het echter wel verbazingwekkend dat er bij zo veel mensen een fundamenteel geloof ontstaat in dingen die achteraf helemaal niet blijken te kloppen. Bij de beschrijving van het werk van Bertrand Russell werd ik echt warm: the will to doubt. Mijn hele leven ben ik al een vrager en zoeker. “Waarom gaan dingen zoals ze gaan? Waarom zijn wij Katholiek en niet Joods? Waarom ben jij met papa getrouwd? Waarom heet ik Lizzy? Hoe maken mensen keuzes?” Filosofie-vakken vond ik heerlijk, maar toch heb ik er nooit echt iets mee gedaan. Deze passages over vragen stellen, twijfelen, zoeken voelden als legitimatie voor een stukje van mijn zijn. Twijfel is goed!

Het goede verwachten
Mensen tegemoet treden zonder (voor)oordeel is mijn leefregel: een open houding en belang stellen in mijn medemens. Het pygmalion-effect zie ik dagelijks…bij mijn eigen kinderen, bij de leerlingen van mijn man, bij collega’s. En waarom zou je dit niet bewust inzetten? Het voorbeeld van de agora-school vond ik dan ook heerlijk om te lezen. Alleen het systeem dat dingen tegenhoudt dan weer wat minder. Hoewel Jos de Blok met Buurtzorg ook laat zien dat het systeem wel degelijk te beïnvloeden is. Er is hoop!

Hoop
En dat is de overall boodschap die ik aan het lezen van het boek overhoud: er is hoop! Het is een keuze om je andere wang toe te keren. Al heel lang maak ik meermaals de keuze om te willen blijven geloven in het goede van de mens. En na het lezen van het boek blijf ik dat doen. Ik geloof in jou en mij!